Geçen gün beni takip eden arkadaşlardan bir arkadaşımız,sosyal fobi üzerine bir yazı talep etmişti benden.News Pdr Dergisinde bu konu ile ilgili bir makalem vardı.Fakat dergiden ayrılınca doğal olarak oradaki makalelerim de kaldırıldı.Gündem bizim adlı bir dergide yazıyorum şimdilik.Sosyal fobiyle ilgili makalemi okumak isterseniz buyrun efendim :))
Sosyal Fobi kavramına geçmeden
önce kısaca fobi hakkında bilgi vermek gerekir. Fobi terimi Yunancada ‘kaçış,
korku, panik, dehşet’ anlamına gelen phobos kelimesinden türetilmiştir.
Fobilerin tanımlanması ise Locke tarafından 1700 yılında yapılmıştır. İki tür
fobiden söz edilebilir;
-Özgül Fobiler: Belirli bir özellikte olan canlı, cansız, mekân ya
da aktiviteye karşı aşırı derecede korkulu olma halidir. Örnek olarak yılan korkusunu,
yüksek mekâna çıkma korkusunu ve denize girme korkusunu verebiliriz.
-Karmaşık Fobiler: Kişinin korkusu bir nesneye yönelik değil,
karşılaşılan bir durum karşında kendini göstermektedir. Örnek olarak sosyal
ortamlara girme korkusunu ve kapalı alanlarda kalma korkusunu verebiliriz.
Fobi ile ilgili genel bir açıklamadan
sonra şimdi esas konumuz olan Sosyal Fobiye geçebiliriz. Sosyal Fobi, kişinin
sosyal olaylar karşısında aşırı kaygı duyduğu bir anksiyete bozukluğudur. Bu
sosyal durum, yeni insanlarla tanışma, topluluk önünde konuşma, sosyal
ortamlar(düğün, cenaze gibi)mevki sahibi olan kişilerle konuşma gibi durumlarda
ortaya çıkar.
Bu kişilerin anksiyetesi, başka
insanlar tarafından eleştirilme ve yargılanma korkusundan kaynaklanır. Kişi,
rezil olacağından ve utanç duyacağından çok korkar. Sosyal fobinin belirtileri
şunlardır;
-Sosyal durumlarda aşırı
anksiyete hali,
-Sosyal durumlardan kaçma,
-Kalp çarpıntısı, yüz kızarması,
mide bulantısı gibi tepkiler
Sosyal Fobinin nedenlerini ise şu
başlıklarla sıralayabiliriz;
1.Genetik
Etkenler:
Bu tür korkuları olan kişilerin
aile köklerine bakındığında ailede genellikle utangaç, sosyal fobik insanların
olduğu tespit edilmiştir.
2.Psikolojik
Nedenler:
Geçmişte yaşanan aşağılayıcı ve
küçük düşürücü travmalar ve olumsuz düşünce şekli bu fobiyi tetiklemektedir.
3.Sosyal
Beceri Eksikliği
Yeterince geliştirilememiş sosyal
beceri ya da kaygıdan dolayı ifade edilemeyen sosyal beceri eksikliği de önemli
nedenler arasındadır.
4.Şema
Yaşantıları
Kusurluluk,sosyal izolasyon ve
kuşkuculuk şemasının kişide var olması
fobinin nedenlerindendir.
Tedavi: Çoğunlukla tedavi edilebilir
bir hastalıktır. En etkili tedavi bilişsel ve davranışçı terapidir. Bilişsel
davranışçı terapide kişinin akılcı düşünmesini sağlamak ve durumdan kaçmasını engellemek,
önem taşır. Terapi sistematik duyarsızlaştırmayı yada korkulan duruma maruz
kalmayı içerebilir. Terapistin desteğiyle aşamalı olarak fobinin aşılması için
uğraş verilir. Zaman zaman ilaç desteği gerekebilir fakat ilaç desteğinin tek
başına yeterli olmadığı unutulmamalıdır.
Fobiler, toplumda %2-%13 arasında
görülmektedir. Bunların içinde sosyal fobi de önemli bir yer tutar. Sosyal
fobilerin daha çok erken yetişkinlik döneminde ve onu izleyen süreçte ortaya
çıktığı tespit edilmiştir.
Daha kaliteli hayat yaşamak
istiyorsanız, tedavide başarı şansı yüksek olan bu hastalığı yok saymayın ve
mutlaka uzman desteği alarak sorunu çözün. Sağlıklı günler diliyorum.
Sosyal Fobi
Reviewed by Yurdagül Çelik
on
Mart 29, 2019
Rating:
Makalelerinizden kesintisiz yararlanmak adına yeni yazdığınız yeri duyunca sevindim. Hayırlı olsun.
YanıtlaSilTeşekkür ederim.Ben de sizin yazılarınızı keyifle okuyorum :)
SilKaleminize sağlık... Keyifle okuyorum yazılarınızı... Sevgiler...
YanıtlaSilMutlu oldum :) Teşekkürler :)
SilAilemizden biri mutlaka bir sosyal fobi yaşıyor olabilir. Nedense toplum karşısında hitap etme konusunda çekinceliydim. Arkadaşlar arasında küçük küçük sohbetler sanki biraz daha cesaret kazandırdı bana diyebilirim. Sonrası daha profösyonel organizasyonlarda söz aldığımı söyleyebilirim. Bunda sanata yönlenmenin ve eleştirelere açık olmanın faydasını gördüm ve hala görmekteyim. Mutlaka hatalarımız olacaktır ama bunu düzeltenler de dostların olduğunu unutmamamız gerekir. Pozitif düşündüğümüz zaman da işimiz kolaylaşıyor. Sosyal fobi ileri safhalarad mutlaka uzmanların telkinine ihtiyaç duyulmalıdır. Zaten hayat bir mücadeledir. Başarı kazanmak ve amacımıaz kolay ulaşmak , ufki düşünmek ve cesaret sahibi olmak için bir öğretmene, bir rehbere, bir hayat koçuna da ihtiyaç duyulmalıdır. Geçmiş kuşaklar gelecek kuşakların da bir nevi öncüleridir. Sizin bu tür yazılarınız daha gekin kitlelere yayılmaıs gerekir. Herkes bu makalelerden nasibini alır. Esasen mutlu olur. Huzur bulur.
YanıtlaSilÜlkemizde okuma oranı düşük.Okunsa bile anlamak,uygulama çalışmak ayrı bir emek istiyor.Dilerim ufak da olsa farkındalık katabiliyorumdur...
SilNe kadar guzel bir yazi ellerinize saglik😊
YanıtlaSilBeğenmenize sevindim.Mutlu kalın :)
SilYine çok değerli ve yararlı bir paylaşım emeğinize sağlık.
YanıtlaSilAyrıca bir sorum var.
Sosyal ortamlarda sürekli dikkat çekme durumları ne ola ki.
belki bu konuya daha önce dğinmiş olabilirsiniz,kaçırdıysam afedin.
Yoksa azıcık değinin...
Bu konuya daha önce değinmedim.Bu davranışın altında kompleks var.Onaylanma,başkaları tarafından değer göreme istediği,kendini değersiz hissetme vs vs. gibi nedenler.Bu konuyla ilgili isterseniz de bir gün bir yazı yazayım :)
SilMemnun olurum.
SilÖzellikle böyle kişilere,nasıl davranmak konusunda,yetersiz kalıyorum,kişilere haksızlık ettiğimi düşünmek,kızgınlık ya da fazlasıyla anlayış göstermek hiç istemiyorum.
Bir ortam da hep onlar konussun,tahammül edemiyorum.
Böyle bazen ağzının ortasına kürekle vurasım geliyor,kendimi zaptediyorum Allah'dan...
Çok güzel bir yazı kaleminize sağlık. Düşünüyorum da acaba farkında olmadığımız, çevremiz ve kendimiz tarafından normalleştirilmiş sosyal fobiler var mıdır acaba?
YanıtlaSilİyi soru.Kendi çevrenize bir bakın bakalım var mı bulunduğunuz ortamda?Eğer gözlemlerinizi yazarsanız,biz de tespitlerde bulunabiliriz.
SilBöyle bir gözlem benim boyumu aşar gibi geliyor ama deneyeceğim:)
SilHemen pes etmeyin.Deneyin bakalım ne çıkacak?Sevgilerimle...
SilBende fobi çok valla:)))))o yüzden makaleni çok faydalı buldum. Bak birebir başıma ne geldi inanmazsın, kız yeğenimin konserine gideceğim, salona girdim içime "Ya oturacağım koltuğu bulamazsam?" diye bir korku oturdu. Sinemalarda hatta otobüslerde de oluyor:)))bu da bir sosyal fobi sanırım.:) başka kimsede oluyor mu bilmiyorum:)))
YanıtlaSilKalemine sağlık:)
Altında yoğun bir kaygı var.Bir çok insanda farklı şekilde fobiler var.Ben de kedilerden korkuyordum ama ablamın kedisi sayesinde yendim korkumu :)
SilBu yazıyı okurken hep kendimi düşündüm. Tamamen sosyal fobim varmış ya benim ☺
YanıtlaSilHele de yeni bir ortama girince..
Nasıl yenebileceğinizi bulup o yönde çalışmanız gerek...
SilBu aralar dünyada yasananlardan hepimiz olumsuz etkileniyoruz. Fobi sahibi kisilikler olduk.
YanıtlaSilBu ara maalesef öyle :(
SilYazdıklarınız, tespitler çok doğru...
YanıtlaSil8-9 yaşlarındayım 27 Mayıs kutlamalarında şiir okurken iki yerinde unuttum. Fobi oluştu, ömür boyu peşimi bırakmadı. Neyseki topluluk karşısında konuşma pozisyonları artık açılmıyor da yaşamıyorum bu fobiyi. :)
Aile ve öğretmenleri bu yaşlarda yaklaşımı da çok önemli.Otuzlu yaşlarda bir arkadaşım var,öğretmeni bağırdığı için hala fobisi devam ediyor ne yazık ki:(
Silçoğumuzda vardır bundan az çok herhaldeee :)
YanıtlaSilEvet yüksek oranda var...
SilSosyal fobi,sizin de yazınızda belirttiğiniz nedenlerin neredeyse tümünden köken alan karmaşık bir fobidir.Bu nedenler; evrimsel süreçte insan türünün devamında büyük katkısı olan “Savaş ya da Kaç” tepkisinin toplumsallaşma sürecinde yeni yaşantılara yönlendirilip, hayatta kalmamız için çok da gerekli olmayacak durumlarda yeni yeni fobilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur,diye düşünüyorum.Bu tür karmaşık fobilerin çoğu öğrenme ve pekişme süreçlerinin tekrarı sonucunda kişide yerleşmesi ve özellikle bunu pekiştirecek yaşantıların çocukluk döneminde daha sık görülmesi, insanın yaşam konforunu derinden etkileyecek sıkıntıların artarak çoğalmasına neden oluyor.Şemalar,inanç kalıpları,travmatik deneyimler ve pekiştiricilerden uzak yaşamak olası gibi görünmese de çocuklarımızda bunların oluşmasına neden olacak deneyimleri ebeveyn ve öğretmenler olarak daha az yaşatırsak hepimiz daha mutlu ve bunun sağlayacağı konforda yaşamaya devam edebiliriz.Ya da çocuklarımıza bu tür deneyimlerle kolaylıkla başa çıkabilecek sosyal beceriler edindirebiliriz,diye düşünüyorum.Emeğinize sağlık.
YanıtlaSilSize katılmamak ne mümkün?39 yaşında bir arkadaşım geldi aklıma sizin yorumunuzu okuyunca.9 yaşlarında tahtada şiir okurken bir an şiiri unutuyor ve öğretmeni arkadaşlarının içinde onu aşağılıyor.Arkadaşımın ise sosyal fobisi hala devam etmekte :( Tedavi için bile uzmana gitmiyor :( O yüzden ebeveyn olmak ve öğretmen olmak şemalar açısından çok önemli.
SilTeşekkür ederim değerli katkılarınız için :) Sevgi ve saygılarımla :)
Özgül fobilerden tutan var ama sosyal fobi tanımına uymuyorum galiba :))))
YanıtlaSilÇok yüksek oranda rastlanan bir fobi...
Sil