Bağlanma Kuramı

Duygusal ilişkilerle ilgili  yeni bir yazı yazmadan önce,yazdığım bu yazıyı sizlerle yeniden paylaşmak istedim.

Bağlanma Kuramı ilk olarak 1969 yılında Bowlby tarafından tanımlanmıştır. Bu kurama göre başka bir kişiye karşı yakınlık arama ve sürdürme çabasıdır. Bebeğe ilk bakım veren kişi, bağlanan nesnedir. Bu kişi büyük oranla anne olduğundan, bebeğin anneyle olan ilişkisi temel alınmıştır. Bebeğin anneyle kurduğu ilişki modelleri, bebeğin tüm hayatını etkileyecek nitelikte bağlanma davranışları oluşturmaktadır. Görülüyor ki bağlanmak beyin gelişimizde, ruh sağlığımızda ve hayatımız boyunca çok büyük etkiye sahiptir. Bebeklik döneminde 4 türlü bağlanmadan söz edebiliriz. Bunlar;

1.Güvenli Bağlanma: Bu bağlanma türünde bebek, bağlandığı kişiden ayrıldığında huzursuz olur fakat kişi döndüğünde olumlu davranışlar göstererek kişiyi karşılar. Güvenli bağlanman çocuklar, bağlandığı kişiye itimat ettiklerinden kendilerini güvende hissederler. Bu çocuklar, bağlandıkları kişinin ihtiyaçlarını karşılamak için her zaman uygun olduklarını bilirler.

Güvenli bağlanan çocuklar, hayatlarında özgüvenleri yüksektir, sosyal ilişkilerinde sıkıntı yaşamaz, duygularını düşüncelerini kolaylıkla paylaşır, güven temelli romantik ilişkiler yaşar.

2.Kaygılı Bağlanma: Bebek, bağlandığı kişiden ayrıldığında huzursuz olur, bağlandıkları kişi döndüğünde ise huzursuzluğu geçmez, sakinleşmede sorun yaşar. Bebeğin bu davranışı birincil bakım veren kişinin istikrarsız bir şekilde çocuğun ihtiyaçlarını gidermesinden kaynaklanır. Bebek, yetişkine zaman zaman kolaylıkla ulaşabilirken bazı zamanlarda da ulaşma güçlüğü çeker.

Bu şekilde bağlanan çocuklar, ilerleyen hayatlarında romantik ilişkilerinde aşırı bağımlı ya da uzak olması nedeniyle sıkıntı yaşarlar. Çocuk sahibi olduklarında da bağlı olma ihtiyaçlarını ara sıra kendi çocukları üzerinden karşılamaya eğilimlidir.

3.Kaçıngan Bağlanma: Bu bağlanmada bebek, kişiyi yok sayma eğilimindedir. Bakım veren kişi odadan çıkıp geri döndüğünde tepkisizdir. Bağladığı kişiye telkin ve temas ihtiyacı hissetmez. Bakım veren kişinin kendisini cezalandırdığını düşündüğü için ilerleyen yaşlarında yardım ve destek istemezler.

Kaçıngan bağlanan çocuklar, ilerleyen yaşlarında duygu ve düşüncelerini ifade etmekte sıkıntı yaşarlar, yakın ilişki kurmak konusunda sıkıntı çekerler, ayrılık yaşadıklarında olumsuz duyguları çok az hissederler.

4.Karışık Bağlanma: Bebeğin kafası karışmıştır. Davranışları değişiklik gösterir. Bakım veren kişinin huzur ve korkusunu karışık olarak bebeğe vermesinden dolayı çocuk hem kaçınır hem de direnç gösterir.

Karışık şekilde bağlanan çocuklar, yetişkinlik hayatlarında ilişkilerinde problemler yaşarlar, sağlıklı iletişimi tutturamazlar. Duygusal iniş ve çıkışları vardır.

Yukarıdaki bilgiler doğrultusunda güvenli bağlanmanın tüm hayatı olumlu etkilediğini söyleyebiliriz. Güvenli bağlanmaya eşlik eden bakıcı davranışları şunlardır;

-Bebeğin fiziksel ve duygusal gereksinimlerini fazla gecikmeden tutarlı ve uyumlu bir şekilde gidermek,

-Bebeğin tavırlarına içtenlikle ve hoş karşılayan şekilde yanıt vermek,

-Bebeğin duygusal durumunu anlayarak o doğrultuda empati kurmak,

-Bebeğe sevgiyle bakmak,

Çocuk ilk iki yıl annesine ne kadar kolay ulaşırsa kendini o kadar güvende hisseder ve sağlıklı ayrılma sürecine girer. Sonuç olarak eğer çocuk bu süreci sağlıklı atlamazsa yaşam boyunca benlik algılarında, iş seçimlerinde, eş seçimlerinde, aile içi ilişkilerde ve daha birçok yaşamsal alanda sorun yaşar. Bu yüzden ailelerin bu konuda bilinçlendirilmesi sağlıklı nesiller yetiştirilebilmesi için önem taşır.

Kullanılan Kaynaklar;

-Bebeklikte İlk İlişki(Uzman Psikolog Ayşe Başak Erk)

-Psikolojide Bağlanma Kuramı(Uzman Psikolojik Danışman  Ümit Akçakaya)

-Güvenli Bağlanma (Adem Güneş)

-Var  Olan Annenin Yokluğu (Jasmin Lee Cori)