KORONA GÜNLERİNDE DİŞ HEKİMLİĞİ

Korona Günlerinde Diş Hekimliği

KORONA GÜNLERİNDE DİŞ HEKİMLİĞİ

Diş hekiminin en temel sorumluluğu, tedavisini üstlendiği bireyleri enfeksiyon riskine karşı koruyacak önlemleri almaktır. Bu çaba sayesinde hem hastalar arasında oluşacak bir çapraz enfeksiyonun önüne geçilmekte ve bu sayede hekim hastalarıyla birlikte hem kendini, hem de birlikte çalıştıklarını enfeksiyona karşı koruyabilmektedir. Toplum sağlığı açısından çok önemli olan  bu sorumluluk, diş hekiminin tüm meslek yaşamı boyunca devam eder.

Bu çaba, özellikle bugünlerde daha büyük bir anlam taşımaktadır. Hastalığın bulaş yolu ve bulaşın kolaylığı koruyucu önlemlerin daha fazla uygulanması gerekliliğini ortaya koymuştur.

Olağanüstü koşulları yaşadığımız bugünlerde rutin dezenfeksiyon ve sterilizasyon işlemlerinin yanı sıra olağanüstü önlemlerin alınması da zorunlu hale getirmiştir.

Çok sayıda damlacığın ve aerosolün üretilebileceği diş tedavileri başka tedavilere benzemeyen özellikleri sahiptir. Bu nedenle günlük klinik çalışmalarda standart koruyucu önlemler, özellikle hastalar inkübasyon(hastalık belirtileri görülmeyen) döneminde olduğunda, covid-19'un yayılmasını önlemek için yeterince etkili değildir.

Korona Günlerinde Diş Hekimliği

Solunum damlacıkları korona virüsün iletiminin ana yolu olduğundan, rutin diş hekimliği uygulamaları için partikül solunum cihazları N-95 maskeleri veya FFP2 standart maskeleri ile birlikte koruyucu giysiler önerilmektedir.

Korona Günlerinde Diş Hekimliği

Kanıta dayalı bilimsel verilere dayanarak, diş hekimlerinin katı kişisel koruma önlemleri almaları, damlacıklar veya aerosoller üretebilecek operasyonlardan kaçınmaları veya en aza indirmeleri önerilmektedir.

Sağlık Bakanlığımız ilk olarak 17 Mart tarihinde yayınladığı bir yazıda acil olmayan diş hekimliği uygulamalarının mümkün olduğunca ertelenmesini önermiştir.

Son olarak Sağlık Bakanlığı COVİD-19 Bilimsel Danışma Kurulunun 23.03.2020 tarihli 'Dişhekimliğinde acil uygulamalar' konulu kararları, 1 Nisan 2020 tarihinde güncellenmiştir.

DİŞ HEKİMLİĞİNDE ACİL UYGULAMALAR

Diş hekimliği uygulamalarındaki acil ve zorunlu diş hekimliği hizmetleri:

a) Pulpal inflamasyondan kaynaklanan şiddetli diş ağrısı  (Gece ve gündüz devam eden, ağrı kesiciyle durdurulamayan diş ağrısı)

b) Perikoronitis veya üçüncü molar kaynaklı şiddetli ağrı (Yirmi yaş (akıl dişi) kaynaklanan enfeksiyon ve  ağrılar)

c) Postoperatif olarak gelişen osteitis veya alveolit (Herhangi bir cerrahi işlem sonrası çene kemiği ya da çekim yerinde oluşan iltihap)

d) Lokalize ağrı ve şişmeye neden olan apse veya bakteriyel enfeksiyon

e) Ağrı veya yumuşak doku travmasına neden olan diş fraktürü

f) Travmaya bağlı diş avulsiyon/luksasyonu (Düşme veya çarpma sonucu dişin yerinden çıkması veya oynaması)

g) Çene ve yüz bölgesi fraktürleri (kırıkları)

h) Oral mukozanın akut ve ağrılı lezyonları/ülserasyonları

i)  Hayatı tehdit edici ya da kontrolsüz kanamalar

j) Hastanın havayolu açıklığını tehdit eden  (ağız içi) intraoral/ ekstraoral (ağızdışı) enfeksiyonlar

k) Radyoterapi ve kemoterapi alması planlanan ya da almakta olan ve organ nakli planlanan hastaların tedavileri

l) Medikal sorunları için dental konsültasyon istenilen hastalar

m) Dikiş alınması

n) Geçici restorasyon kaybı/kırıklarının ve hareketli protez kullanımına engel olan vurukların aerosol oluşturmayacak şekilde tedavi

o) Ortodontik (Diş teli) tedavi görmekte olan hastaların braket ve tellerinin kırılması sonucunda yumuşak dokuda oluşan yaralanmaya bağlı olarak gelişen ağrı ve/veya enfeksiyon

p) Yeni doğan dudak- damak yarıklı hastaların beslenme plağı uygulamaları

q) Çene eklemi luksasyonu (çıkığı)

r)  Biyopsi (Malignite şüphesi bulunan durumlarda) şeklinde tanımlanmıştır.

         Ağız ve diş sağlığı hizmeti verilen diş muayenehaneleri, klinik ve merkezleri dâhil tüm sağlık kuruluşlarında, yukarıda belirtilenler dışındaki işlemlerin Sağlık Bakanlığı’ndan ikinci bir açıklama yapılıncaya kadar ertelenmesinin uygun olacağı bildirilmiştir.

         Yukarıda belirtilen acil işlemlerin tanımlanmış sabit ekipler tarafından en az iki vardiya ve belirlenmiş izole alanlarda gerçekleştirilmesi ve tüm ekiplere günlük ateş takibi yapılması uygundur.

Yazıdan da anlaşılacağı gibi rutin diş tedavilerin ertelenmesi ve yukarıda sayılan acil durumlar dışında kliniklere başvurulmaması hem kendi sağlığınız, hem de toplum sağlığı açısından çok önem göstermektedir.

Dünyanın dört bir yanındaki bilim adamları Covid-19 için bir aşı arayışı çalışmalarına geceli gündüzlü devam ediyorlar.

Sağlık çalışanlarımız insanüstü gayretlerle en ön saflarda canları pahasına mücadele vermeye devam ediyorlar.

Bizler de üzerimize düşen sorumluluklarımızı sahiplenmeli ve gereğini yerine getirmek için çaba içinde olmalıyız. 

Mecbur olmadıkça  dışarı çıkmayıp evlerimizde kalmaya devam ederek mücadeleye destek vermeye devam edelim. 

Bu sıkıntılı günlerin biteceği günlerin yakın olduğu umuduyla bin sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

 #evdekaltürkiye

Seyfettin BABAT

Diş Hekimi-Hipnoterapist

Yazar Hakkında daha fazla bilgi için tıklayınız

Yazının hazırlanmasında yararlanılan kaynaklar:

1-      L. Meng , F. Hua ve Z.Bian (2020);Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Emerging and Future Challenges for Dental and Oral Medicine, Journal of Dental Research 1 -7

2-      TDB resmi sitesi: http://www.tdb.org.tr/icerik_goster.php?Id=3439

         (Yazı içeriğinde kullanılan görseller,internet alıntısıdır.)