Sosyal Etkinin Gücü

İnsanların davranışlarının sosyal çevreden büyük ölçüde etkilendiğini düşünen sosyal psikologlar bu etkinin göz ardı edilmesinin temel yükleme hatası olduğunu düşünmektedirler. Temel yükleme hatasını şöyle açıklayabiliriz; Genellikle insanların davranışlarının nedenlerini davranışın gerçekleştiği duruma değil, insanların özelliklerine yükleme eğilimindeyizdir. Bu eğilim temel yükleme hatası (Ross, 1977) olarak adlandırılır.(Kaynak:Vikipedi)

Sosyal etkinin gücünü hafife aldığımızda durumları eksik değerlendirebilir ve yanıltıcı bir güvenlik duygusuna kapılabiliriz.

 Bu konuda sosyal psikologların yaptığı bir psikoloji deneyinden bahsetmek istiyorum. Araştırmacılar,deneye katılanların bir kısmına oynanan oyunun adının Borsa olduğunu,bir kısmına ise oynanan oyununun Ortaklık Oyunu olduğunu söylemişlerdi. Oynanan oyunda oyunun adının Borsa olduğunu düşünen insanların yaklaşık üçte ikisi rekabetçi bir tepki verirken,Ortaklık Oyunu olarak anıldığında bu oran sadece üçte birde kalmıştır.(Oyun aynı oyundur. Oyunda herhangi bir değişim yapılmamış,sadece oyunun adı katılımcılara farklı söylenmiştir.) Böylece görüldüğü üzere sadece oyun adı,katılımcıları yönlendirmiş ve nasıl davranmaları konusunda gizli bir mesaj vermiştir. Bu durumda katılımcı,rekabetçi bir kişiliğe sahip olsa bile Ortaklık Oyunu oynadığını düşünüyorsa,kişilik özelliğini ortaya çıkarmamış,revize etmiştir.

Bu çalışma,kişilik özelliklerinin önemsiz olduğunu tabi ki anlatmaz. Kişiler arasında farklılıklar bulunur ve bunlar da büyük önem taşır. Öte yandan sosyal ve çevresel durumlar,hemen hemen herkesi dramatik bir şekilde etkileyecek kadar da güçlüdür. (Kaynak:Sosyal Psikoloji,Aronson,Wilson,Akert)